ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΗΘΙΚΑ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2007

ΕΝΟΤΗΤΑ 13

Β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τις απαντήσεις των παρακάτω ερωτήσεων:

 Β1. Με βάση τα δεδομένα του κειμένου: «Mαρτυρεῖ … ἀγαθοὶ ἢ κακοί», ποιος είναι ο ρόλος του δασκάλου στην απόκτηση της ηθικής αρετής;

 Μονάδες 15

 Β2. Σύμφωνα με το απόσπασμα: «Οὕτω δὴ καὶ ἐπὶ τῶν ἀρετῶν ἔχει … μᾶλλον δὲ τὸ πᾶν», να εκθέσετε τη σχέση μεταξύ «ενεργειών» και «έξεων» στην κατάκτηση της ηθικής αρετής.

 Μονάδες 15

 Β3. Ποιες διδασκαλίες του Αριστοτέλη παρουσιάζονται στις διδαχθείσες ενότητες των Πολιτικών;

 Μονάδες 10

 Β4. Να γράψετε δύο ομόρριζες λέξεις της αρχαίας ή της νέας ελληνικής γλώσσας, απλές ή σύνθετες, για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου: μαρτυρεῖ, ἁμαρτάνουσιν, φθείρεται, ἀναστρέφεσθαι, ἀποδιδόναι.

  Μονάδες 10

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2013

ΕΝΟΤΗΤΑ 13

 Β1. α. «καὶ τὸ μὲν βούλημα παντὸς νομοθέτου τοῦτ’ ἐστίν»: να σχολιάσετε το χωρίο ως προς το περιεχόμενο (μονάδες 5).

      β. «ἐκ τῶν αὐτῶν καὶ διὰ τῶν αὐτῶν καὶ γίνεται πᾶσα ἀρετὴ καὶ φθείρεται»: να εξηγήσετε ποια σχέση έχουν τα αντιθετικά μέλη του ζεύγους με την έννοια της ηθικής αρετής (μονάδες 10).

 Μονάδες 15

 Β2. α. Ποιο είναι το περιεχόμενο της έννοιας «ἕξις» κατά τον Αριστοτέλη (μονάδες 5);

β. Πώς η «ἕξις» συντελεί στην κατάκτηση της ηθικής αρετής; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με χωρία του κειμένου (μονάδες 10).

 Μονάδες 15

 Β3. Ποιος είναι ο ορισμός της ευδαιμονίας, κατά τον Αριστοτέλη, και πώς μπορούν οι άνθρωποι να την εξασφαλίσουν;

 Μονάδες 10

 Β4. Να βρείτε στο παραπάνω διδαγμένο κείμενο μία ετυμολογικά συγγενή λέξη, απλή ή σύνθετη, για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις της νέας ελληνικής:  γόνιμος, απόθεμα, συνήθεια, απουσία, υποδεέστερος, αδιάφθορος, μετόχι, παραφροσύνη, αντίδωρο, πλήθος.

 Μονάδες 10

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2017

ΕΝΟΤΗΤΑ 12

Β1. «οὐθὲν γὰρ . . . διὰ τοῦ ἔθους»:  α. Να διατυπώσετε το επιχείρημα που αναπτύσσεται στο παραπάνω χωρίο. (μονάδες 9) β. Σε ποιο συμπέρασμα καταλήγει ο Αριστοτέλης; (μονάδες 3) γ. Ποια συλλογιστική πορεία ακολουθεί; (μονάδες 3) Μονάδες 15

 Β2. «∆εῖ δὲ μὴ μόνον . . . ἀποδώσει»:  α. Ποια είναι, κατά τον Αριστοτέλη, η ειδοποιός διαφορά που χαρακτηρίζει μία έξη ως αρετή; (μονάδες 7) β. Πώς τεκμηριώνει τη θέση του αυτή, σύμφωνα με το παραπάνω απόσπασμα; (μονάδες 8) Μονάδες 15

 Β3. Να γράψετε στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε καθεμία από τις παρακάτω θέσεις, τη λέξη Σωστό, αν είναι σωστή, ή τη λέξη Λάθος, αν είναι λανθασμένη:

α. Κατά τον Αριστοτέλη, η διάκριση των αρετών σε ηθικές και διανοητικές αντιστοιχεί στα δύο μέρη της ψυχής, το ἄλογον και το λόγον ἔχον.

 β. Για την αγωγή του Αλέξανδρου ο Αριστοτέλης χρησιμοποίησε μια καινούρια έκδοση των ομηρικών επών που επιμελήθηκε ο ίδιος.

 γ. Στο Α΄ βιβλίο των Ηθικών Νικομαχείων ο Αριστοτέλης διερευνά τη φύση και το περιεχόμενο της ευδαιμονίας.

δ. Ο Αριστοτέλης κατά την περίοδο της απουσίας του από την Αθήνα κατέγραψε τα πολιτεύματα ενός πλήθους ελληνικών πόλεων.

ε. Ο Αριστοτέλης έγραψε τα έργα του Ηθικά Νικομάχεια και Πολιτικά, όταν δίδασκε στο Λύκειο στην Αθήνα.  Μονάδες 10

Β4.α.Για καθεμιά από τις λέξεις του κειμένου που σας δίνονται στη στήλη Α, χρησιμοποιώντας την αντίστοιχη κατάληξη της στήλης Β, να γράψετε στο τετράδιό σας μια ετυμολογικά συγγενή λέξη της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, απλή ή σύνθετη.

Στήλη Α                                                                              Στήλη Β

 1. γένεσιν                                                                           – ός

 2. ὄντων                                                                             – ία

3. φέρεσθαι                                                                        – ά

 4. δέξασθαι                                                                        – ή

5. ἕξις                                                                                  – ση

Μονάδες 5

 Β4.β.Να γράψετε στο τετράδιό σας το κατάλληλο ουσιαστικό ή επίθετο της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, απλό ή σύνθετο, ετυμολογικά συγγενές με τις αρχαίες ελληνικές λέξεις της στήλης Α, ώστε να σχηματιστούν ονοματικά σύνολα με τις αντίστοιχες λέξεις της στήλης Β.

 Στήλη Α                                 Στήλη Β

 1. εἰπεῖν: ................................ αριθμός

2. ὁρῶμεν: ................................ ιατρείο

 3. ἵππον: ................................ αγώνες

 4. δραμεῖν: ................................ μεγάλων αποστάσεων

 5. ἀποδώσει: ................................ χοροί

Μονάδες 5

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2016

ΕΝΟΤΗΤΑ 13

Β1. Να προσδιορίσετε το περιεχόμενο των υπογραμμισμένων λέξεων ή φράσεων στις παρακάτω προτάσεις: «καὶ διαφέρει τούτῳ πολιτεία πολιτείας ἀγαθὴ φαύλης» «καὶ διὰ τῶν αὐτῶν καὶ γίνεται πᾶσα ἀρετὴ καὶ φθείρεται» «ἐκ τῶν ὁμοίων ἐνεργειῶν αἱ ἕξεις γίνονται». Μονάδες 15

 Β2. «Οὕτω δὴ . . . οὑτωσί»: Στηριζόμενοι σε αναφορές του αποσπάσματος αυτού να παρουσιάσετε α) τη συλλογιστική πορεία που ακολουθεί ο Αριστοτέλης (μονάδες 3) και β) τον τρόπο τεκμηρίωσης της άποψής του (μονάδες 12).  Μονάδες 15

 Β3. Ποια επίδραση άσκησε ο Εύδοξος από την Κνίδο στον νεαρό Αριστοτέλη;  Μονάδες 10

 Β4. Να βρείτε στο παραπάνω διδαγμένο κείμενο μια ετυμολογικά συγγενή   λέξη, απλή ή σύνθετη, για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις: γηγενής, ἐσθλός, μισαλλοδοξία, δέος, στρεβλός.  Μονάδες 10